Κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης, μαζί με την έννοια του πολίτη επανακαθιερώθηκε και αυτή του δημοψηφίσματος. Μιας και ο πολίτης ήταν το κεντρικό στοιχείο της δημοκρατίας, οι πραγματικές εξουσίες έπρεπε να πηγάζουν από αυτόν, και ποιος καλύτερος τρόπος από την διεξαγωγή δημοψηφισμάτων. Βέβαια ο επαναστατημένος γαλλικός λαός τελικά έσκαψε τον ίδιο του το λάκκο όταν με το δημοψήφισμα του 1800 κατάργησε την εθνοσυνέλευση και με αυτό του 1804 ανακήρυξε τον Βοναπάρτη αυτοκράτορα.
περιοδική αναρχική έκδοση “οι Πολλοί”, τεύχος 1ο, Μάρτιος 2015
Ένα δημοψήφισμα από μόνο του, όπως και κάθε μεμονωμένο γεγονός, δεν έχει εκ φύσεως θετικό ή αρνητικό πρόσημο. Το κάθε γεγονός κρίνεται σε σχέση με το περιβάλλον μέσα στο οποίο εξελίσσεται. Η ιστορία των 7 δημοψηφισμάτων που έχουν πραγματοποιηθεί στην ελλάδα από το 1920 ως το 1974 μας δείχνει περί του λόγου το αληθές. Όποιος έχει όρεξη μπορεί να ψάξει να βρει τις λεπτομέρειες για το κάθε ένα και να εξάγει τα συμπεράσματά του. Πάντως το σίγουρο είναι πως αν θέλει κανείς να συμμετάσχει στο σημερινό δημοψήφισμα επειδή το θεωρεί αμεσοδημοκρατικό, τότε έχει απολέσει τις βασικές του ικανότητες αντίληψης και κατανόησης. Η αμεσοδημοκρατία είναι μια διαδικασία λήψης αποφάσεων μεταξύ ίσων και ως τέτοια δε μπορεί να είναι στιγμιαία και α-λα-καρτ, και όπως κάθε διαδικασία έχει συνέχεια, δηλαδή είναι ένα σύνολο ενεργειών μέσα στο χρόνο, που αποσκοπούν σε κάποιο αποτέλεσμα και όχι μια έκλαμψη εν μέσω της παρωδίας του κοινοβουλευτισμού.
Τις τελευταίες δεκαετίες έχει αναπτυχθεί ένας ανταγωνισμός στο εσωτερικό της διεθνούς καπιταλιστικής ελίτ, αλλά και της κάθε εθνικής άρχουσας τάξης, για το ρόλο του έθνους-κράτους μέσα στο παγκόσμιο περιβάλλον του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού που αποκαλούν “ελεύθερη αγορά”. Οι νεοφιλελεύθεροι, έχοντας επενδύσει στο διεθνές κεφάλαιο, αποζητούν όλο και λιγότερο κρατικό έλεγχο, ενώ οι παραδοσιακές αστικές τάξεις έχουν ταυτίσει τα συμφέροντά τους σε μεγαλύτερο βαθμό με τις εθνικές οικονομίες και επιδιώκουν την αναβάθμισή του κράτους. Δεν πρόκειται για δύο διαφορετικά στρατόπεδα που συγκρούονται, με ελάχιστες εξαιρέσεις, αλλά για δύο διαφορετικές ιδεολογικές προσεγγίσεις για τη διαχείριση των κοινωνιών μέσω της οικονομίας του καπιταλισμού. Για αυτό και πολλοί από τους κυρίαρχους μπορεί εύκολα να αλλάζουν πλευρά, ανάλογα με την συγκυρία και τα συμφέροντά τους. Έτσι, δεν είναι τυχαίο να βλέπουμε έναν υπερπατριώτη επαγγελματία πολιτικό τη μία μέρα να μιλάει για ένα περήφανο και ισχυρό έθνος-κράτος και την επόμενη να μεταμορφώνεται σε αντικρατιστή, προκειμένου να υπερασπιστεί το τραπεζικό σύστημα. Επίσης, συναντάμε επιχειρηματίες ταγμένους στην “ελεύθερη αγορά” που μέσα σε ένα βράδυ μπορεί να μετατραπούν σε “σωτήρες” υπέρμαχους της εθνικής ανάπτυξης. Αυτά τα παράσιτα που τζογάρουν τις ζωές μας στα εθνικά και διεθνή χρηματιστήρια είναι σε θέση να αλλάζουν προβιά από τη μια στιγμή στην άλλη, ανάλογα με τον συντελεστή και την αποδοτικότητα των στοιχημάτων τους και των επενδύσεων που κάνουν. Αυτή η ιδιότυπη σύγκρουση πολλές φορές μπορεί και να ξεφύγει από τον έλεγχο, με αποτέλεσμα να ξεσπάσουν κρίσεις, ταραχές και πόλεμοι.
Εδώ προκύπτει το ερώτημα: στον ανταγωνισμό μεταξύ έθνους-κράτους και παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού εμείς τι κάνουμε; Η προφανής απάντηση είναι πως δεν διαλέγουμε καμία από τις δύο πλευρές. Αλλά τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πως είμαστε ουδέτεροι; Είμαστε δηλαδή παρατηρητές; Σε καμιά περίπτωση!
Όταν ξεσπάσει μια κρίση, είτε είναι σαν αυτή που βιώνουμε εδώ και χρόνια είτε εξελιχθεί σε γενικευμένες κοινωνικές ταραχές, είτε ακόμη και σε πολεμική σύρραξη -σαν αυτή που συμβαίνει τώρα στην Ουκρανία- οι δικές μας οι ζωές θα κινδυνεύσουν. Οι πραγματικοί υπαίτιοι θα συνεχίσουν να τζογάρουν από μακριά και δυστυχώς απέναντί μας θα έχουμε ανθρώπους σαν και εμάς -επιφανειακά τουλάχιστον. Σε ένα τέτοιο ξέσπασμα τα δικά μας τα κεφάλια είναι που θα μπουν στον τορβά, και κάποιοι από τους κατά τα άλλα “καθημερινούς ανθρώπους” θα τα παραδώσουν στις αρχές, για να εισπράξουν το μπαξίσι. Αυτό από μόνο του δεν μας αφήνει κανένα περιθώριο ούτε να είμαστε παρατηρητές, ούτε να κρατάμε αποστάσεις από τα γεγονότα.
Αν τα γεγονότα δεν τα καθορίζουμε εμείς είναι γιατί δεν υπάρχει αναρχικό κίνημα αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα. Η χρόνια λογική των έτοιμων λύσεων, των απαρχαιωμένων θεωρητικών εργαλείων, της αυτιστικής δράσης, της ιδεολογικής καθαρότητας και της πειθάρχησης στα ιδεολογήματα και τις παραδόσεις του χώρου είναι που δεν επέτρεψαν να αναπτυχθεί αναρχικό κίνημα. Οπότε για να είμαστε ρεαλιστές, δε θα μιλήσουμε για το τι θα θεωρούσαμε ιδανικό να πράξουμε στην περίπτωση που υπήρχε κίνημα. Αυτό που μας αφορά είναι το πώς θα πράξουμε αυτή τη στιγμή, μέσα στις δεδομένες συνθήκες. Τις πράξεις που επιβάλουν οι παρούσες συνθήκες μπορεί να μην τις θεωρούμε ιδανικές, μπορεί να μην μας “αρέσουν”, αλλά θα πρέπει να προχωρήσουμε σε αυτές, αν θέλουμε να μπορέσει να υπάρξει η προοπτική ανάπτυξης ενός αναρχικού κινήματος, και αν πάνω από όλα θέλουμε να βρεθούμε ένα βήμα πιο μακριά από την δύνη της εξαθλίωσης που ζούμε τα τελευταία χρόνια.
Έτσι, έχοντας συνείδηση της θέσης μας στην κοινωνία και δηλώνοντας πως δε περιμέναμε τίποτα απολύτως από την κυβέρνηση, και καμιά κυβέρνηση πριν και μετά από αυτή, δε θα πέσουμε στην παγίδα να συμπεριφερθούμε ως αγανακτισμένοι ψηφοφόροι που επιπλήττουν και καταγγέλλουν τους διαχειριστές του κράτους. Δηλώνουμε πως είμαστε παρόντες και συμμετέχουμε στον κοινωνικό πόλεμο ακόμη και αν η έκβασή του δεν είναι αυτή που θα θέλαμε.
Έτσι, επειδή δε γίνεται να είμαστε παρόντες μόνο στις νικηφόρες στιγμές και να βγάζουμε την ουρά μας απ’ έξω όταν χάνουμε, αποφασίζουμε να πέσουμε στην “παγίδα” και να βρεθούμε για άλλη μια φορά σε θέση μάχης μέσα στον κοινωνικό -λόγω των πεδίων που διαδραματίζεται- και ταξικό -λόγω του ότι τον διεξάγει μια οργανωμένη τάξη, αυτή των αφεντικών- πόλεμο.
Παίρνουμε λοιπόν θέσεις μάχης ακολουθώντας το παράδειγμα όλων των μαχόμενων για ελευθερία ανθρώπων της ιστορίας και γνωρίζοντας πως όποτε το έπραξαν με συνέπεια, αξιοπρέπεια και αυταπάρνηση, τότε ήταν που καθόρισαν την ίδια την ιστορία. Το πράττουμε ξανά σήμερα, όπως το ορίζει η κινηματική ιστορία της αναρχίας παγκόσμια και αντίστοιχα όπως το ορίζει η όποια κινηματική ιστορία των αναρχικών στην Ελλάδα.
Παίρνουμε θέση μάχης σήμερα, όπως πήραμε θέση μάχης όταν βομβαρδιζόταν το Βελιγράδι και τα ΝΑΤΟικά στρατεύματα περνούσαν από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης το 1999. Όταν οι κυρίαρχοι αιματοκυλούσαν την Γιουγκοσλαβία, οι αναρχικοί δεν έκαναν φιλολογικές ασκήσεις για τον αν και το μήπως φανεί ότι παίρνουμε τη θέση του Μιλόσεβιτς ή του ελληνικού κράτους… έπραξαν το αυτονόητο και σίγουρα τα ΜΑΤ που φυλούσαν το αμερικάνικο προξενείο στην παραλιακή θα το θυμούνται, όπως θα το θυμούνται και αυτοί οι ΝΑΤΟικοί στρατιώτες που παρέμειναν αποκλεισμένοι για μέρες μέσα στο λιμάνι. Και σίγουρα δε θα το ξεχάσουν ποτέ αυτοί οι οδηγοί καραβανάδες που οδηγούσαν τα καμιόνια με τα τανκς και προσπάθησαν να βγουν από το λιμάνι.
Παίρνουμε θέση μάχης σήμερα, όπως πήραμε θέση μάχης όταν ο Κλίντον επισκέφτηκε την Αθήνα. Ο εχθρός και τότε ξεκάθαρος… “Billy boy welcome to Athens by night” το καλωσόρισμα των αναρχικών στον πλανητάρχη, χωρίς το φόβο μη και τυχόν ταυτιστούμε με τους αντιιμπεριαλιστές αριστερούς και τα ισοπεδωτικά “φονιάδες των λαών αμερικάνοι”, που ταυτίζουν το κράτος με την κοινωνία.
Παίρνουμε θέση μάχης σήμερα, όπως πήραμε θέση μάχης σε όλα τα μέτωπα στον πόλεμο κατά της παγκοσμιοποίησης του καπιταλισμού. Από τη σύνοδο τη Ε.Ε. του Άμστερνταμ το 1997, στο συνέδριο του Δ.Ν.Τ. στην Πράγα το 2000, στη σύνοδο της ΕΕ στο Γκέτεμποργκ το 2001, όπου για πρώτη φορά οι πορείες αντιμετωπίστηκαν με σφαίρες, στη σύνοδο των G8 στη Γένοβα το 2001, όπου τουλάχιστον ένας έπεσε νεκρός από τις σφαίρες των καραμπινιέρων, στη σύνοδο της ΕΕ στις Βρυξέλλες το 2001, στην άτυπη σύνοδο της ΕΕ στη Βαρκελώνη το 2002, στη σύνοδο των G8 στο Εβιάν το 2003, στη σύνοδο της ΕΕ στη Θεσσαλονίκη και το Μαρμαρά το 2003, ως και την τελευταία αποκεντρωμένη σύνοδο της ΕΕ στο Δουβλίνο το 2004. Σε όλες αυτές τις μάχες οι αναρχικοί αποτέλεσαν την αιχμή του δόρατος κατά της νέας τάξης του νεοφιλελεύθερου μπλοκ του καπιταλισμού. Σε μια εποχή που η πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας ζούσε την ονείρωξη της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Αν οι αναρχικοί ακούγανε τότε όσους έκαναν φιλολογικές ασκήσεις ουδετερότητας και ήταν συνεπής στην απουσία από κάθε μέτωπο του κοινωνικού πολέμου, τότε θα είχαμε χαρίσει τα πάντα στην αριστερά και στους θιασώτες του έθνους-κράτους.
Παίρνουμε θέση μάχης σήμερα, όπως πήραμε θέση μάχης στις αντιπολεμικές κινητοποιήσεις του 2003 σε ολόκληρη την Ελλάδα. Τι σήμαινε αυτό, πως ήμασταν με το καθεστώς του Σαντάμ; Όποιος καταφέρει να επιχειρηματολογήσει υπέρ ενός τέτοιου μεγέθους παραλογισμού, τότε μπορεί αύριο κιόλας να φάει την καρέκλα του Πρετεντέρη. Μπορεί να μη σταμάτησε ο πόλεμος, αλλά ήμασταν παρόντες στην ιστορία ως εσωτερικός εχθρός αυτού του απάνθρωπου συστήματος. Από τότε υπερασπιστήκαμε τις κοινωνίες που αντιμετώπιζαν την επίθεση και τον αφανισμό, όλους αυτούς που χρόνια αργότερα γνωρίσαμε ως πρόσφυγες και μετανάστες πλέον.
Παίρνουμε θέση μάχης σήμερα, όπως πήραμε θέση μάχης ενάντια στο πάρτυ των εργολάβων και της ντόπιας αστικής τάξης στους ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας το 2004. Οι αναρχικοί για άλλη μια φορά μπήκαν στη λίστα των κατασταλτικών μηχανισμών ως η νούμερο ένα εσωτερική απειλή, γιατί ήταν παρόντες για άλλη μια φορά.
Αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα από την σύγχρονη ιστορία. Δε σημαίνει πως όλα ήταν εξιδανικευμένα και ούτε σημαίνει πως όλα πήγαν όπως τα περιμέναμε. Η έλλειψη αυτοκριτικής μετά από κάθε μάχη και πολλές φορές η αντικατάστασή αυτής της αυτοκριτικής από εσωτερικούς ανταγωνισμούς και δημόσια ξεκατινιάσματα μας έφτασε σήμερα στο επίπεδο που βρισκόμαστε.
Αυτό το δημοψήφισμα θα βγάλει κάποιες μάσκες και θα απαντήσει σε αρκετά ερωτήματα. Η ψήφος στο ΝΑΙ είναι ψήφος συνειδητή και θα μας δείξει σε απόλυτα νούμερα ποιο είναι αυτό το κομμάτι των Πολλών που έχουν πάρει την κατρακύλα της εθελοδουλίας. Η ψήφος στο ΝΑΙ είναι συνειδητή επιλογή και θα ορίσει τους αυριανούς εχθρούς και εν δυνάμει εχθρούς μας μέσα στο πλέγμα της κοινωνίας.
Από την άλλη όσοι ψηφίσουν ΟΧΙ δεν έχουν και πολλά κοινά πέραν της εναντίωσης τους στο Δ.Ν.Τ. και την Ε.Ε. . Η εναντίωση αυτή μπορεί να εμπεριέχει πολλές αναγνώσεις από εντελώς συναισθηματικές ως άκρως πολιτικές. Και σε αυτές τις πολιτικές αναγνώσεις θα βρούμε κάποιους άλλους εχθρούς μας, αυτούς που φαντασιώνονται το ισχυρό έθνος-κράτος, αυτό το κατασκεύασμα που μας έφερε στη θέση που είμαστε σήμερα. Αλλά τι σημαίνει αυτό; Πως εμείς θα μείνουμε ουδέτεροι; Δεν υπάρχει ουδετερότητα μέσα σε έναν πόλεμο, όχι γιατί το λέμε εμείς, αλλά γιατί το λένε και το πράττουν οι εκ των πραγμάτων εχθροί μας σήμερα. Όταν οι κυρίαρχοι έχουν δηλώσει επανειλημμένα πως “όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας”, τότε ξέρουμε που οδηγεί η ουδετερότητα. Έτσι, όταν δέχεσαι άγρια επίθεση και δηλώνεις ουδέτερος, τότε είσαι ξεγραμμένος από χέρι. Ο εχθρός δεν θα δείξει κανέναν οίκτο.
Ο κυρίαρχος εχθρός μας σήμερα είναι οι πολυεθνικοί τραπεζικοί και χρηματοπιστωτικοί κολοσσοί, που εφάρμοσαν την τακτική της καμμένης γης στην Ελλάδα, για να ανοίξουν νέες ευκαιρίες για επενδύσεις αύριο. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το καμάρι της παγκόσμιας καπιταλιστικής ελίτ, πρέπει να αντιμετωπιστεί ως εχθρός της ανθρωπότητας και να ισοπεδωθεί παραδειγματικά και με κάθε μέσο για τα εγκλήματα που διαπράττει εδώ και μισό αιώνα από άκρη σε άκρη του πλανήτη. Ο εχθρός είναι εδώ και η ευκαιρία μπροστά μας.
Φυσικά και η ψήφος δε λέει από μόνη της τίποτα. Επίσης η ψήφος στο παρόν δημοψήφισμα δεν έχει καμία σχέση με το να ψηφίζεις για επαγγελματίες πολιτευτές. Δεν είναι ούτε ανάθεση, ούτε αμεσοδημοκρατία. Είναι ανάθεση μόνο αν δεν πράξουμε τίποτα αύριο. Αμεσοδημοκρατία πάντως δε μπορεί να γίνει όσο υπάρχει κοινοβουλευτισμός.
Η ψήφος αυτή έρχεται μέσα σε μια στιγμή δικιάς μας συλλογικής αδυναμίας, μιας και η προοπτική ανάπτυξης αναρχικού κινήματος φαντάζει όλο και πιο μακρινή. Παράλληλα έρχεται σε μια στιγμή που όλο και μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας αντιλαμβάνεται, έστω και στο ελάχιστο, το λόγο για τον οποίο εδώ και δεκαετίες εκατομμύρια άνθρωποι έδωσαν μάχες κατά του καπιταλισμού. Μάχες κατά τις οποίες οι αναρχικοί αποτέλεσαν την αιχμή του δόρατος της αντίστασης, κυρίως κατά της ΕΕ, αλλά και του ΔΝΤ. Και σίγουρα δε ζητάμε ούτε εύσημα ούτε και εξαργυρώνουμε κανέναν αγώνα, αλλά όχι και να απολέσουμε το παρελθόν μας!
Αρνούμενοι, λοιπόν, τους αδιέξοδους διαννοουμενισμούς, για το αν τα χαρτονομίσματα θα έχουν τη φωτογραφία του Κολοκοτρώνη ή τους ευρωπαϊκούς αρχιτεκτονικούς ρυθμούς…
Αρνούμενοι να δεχτούμε πως η ιστορία ξεκίνησε τη μέρα που εμφανιστήκαμε εμείς…
Αρνούμενοι οποιονδήποτε άγραφο νόμο επιβάλλει τη λήθη και τη μνήμη του χρυσόψαρου…
Αρνούμενοι τις απατηλές προσδοκίες που βλέπουν μέχρι την έξοδο του επόμενου σαββατόβραδου άντε το πολύ να φτάνουν και σε καμιά πορεία πυροτέχνημα…
Αρνούμενοι την οποιαδήποτε ιδεολογική καθαρότητα…
Λερώνουμε τα χέρια μας αδράττοντας τη στιγμή και δηλώνουμε παρόντες στο εδώ και στο τώρα. Συμμετέχουμε στο δημοψήφισμα προετοιμαζόμενοι ώστε να πάρουμε θέση μάχης στην επερχόμενη σύγκρουση.
Δηλώνουμε παρόντες χωρίς αυταπάτες, αλλά και χωρίς ενοχές, και λέμε ΟΧΙ στα σχέδια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
2/7/2015
περιοδική αναρχική έκδοση “οι Πολλοί”