Καισαρισµός

Ο Ιούλιος Καίσαρας και ο Ναπολέων Βοναπάρτης απέκτησαν κοινωνική νοµιµοποίηση µέσω δηµοψηφίσµατος, αφού πρώτα είχαν το έλεγχο του στρατεύµατος και την εύνοια των Πολλών. Των προλετάριων ο πρώτος, για να εξουδετερώσει την σύγκλητο και των αστών ο δεύτερος, για να τελειώνει µε την εθνοσυνέλευση.

Κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης, µαζί µε την έννοια του πολίτη επανακαθιερώθηκε και αυτή του δηµοψηφίσµατος. Μιας και ο πολίτης ήταν το κεντρικό στοιχείο της δηµοκρατίας, οι πραγµατικές εξουσίες έπρεπε να πηγάζουν από αυτόν, και ποιος καλύτερος τρόπος από την διεξαγωγή δηµοψηφισµάτων.

Στα αγγλικά συναντάµε δύο διαφορετικές λέξεις για το δηµοψήφισµα. Η πιο γνωστή το referendum και το plebiscite από το λατινικό plebiscitum. Παρόλο που και οι δύο περιγράφουν το τρόπο λήψης αποφάσεων που πηγάζουν άµεσα από τους πολίτες, συχνά στο plebiscite δίνεται µια αρνητική χροιά από όσους θέλουν να το ταυτίσουν µε δηµοψηφίσµατα που έφεραν στην εξουσία αυτοκράτορες.

Έτσι, σήµερα αποκαλούµε Καισαρισµό ή Βοναπαρτισµό ένα πολιτικό µοντέλο που θέλει ένα προσωποπαγές πολιτειακό σύστηµα το οποίο εγκαθιδρύεται συχνά µε πραξικόπηµα και νοµιµοποιείται µε δηµοψήφισµα, ενώ συνήθως ο ηγεµόνας ανακηρύσσεται σε αυτοκράτορα.