Οι κοινωνικές, πολιτικές και πνευµατικές εξελίξεις που διαδραµατίστηκαν στην Ευρώπη έπειτα από την περίοδο του Ύστερου Μεσαίωνα, ήταν η απαρχή µίας σειράς διεκδικήσεων και κατακτήσεων κυρίως στα θέµατα διοικητικού και οικονοµικού µηχανισµού. Συγκεκριµένα, ήδη από την εποχή του Ύστερου Μεσαίωνα εµφανίστηκε η µισθωτή εξαρτηµένη εργασία που αντικατέστησε το αποδυναµωµένο φεουδαρχικό σύστηµα µε την ταυτόχρονη κατάργηση της δουλοπαροικίας. Παράλληλα, η πνευµατική «άνοιξη» και, κυρίως, οι ιδέες του Διαφωτισµού βρήκαν πρόσφορο έδαφος για ανάπτυξη και υλοποίηση. Την ίδια εποχή εµφανίστηκε στην Ευρώπη η ιδεολογία του εθνικισµού, η οποία είχε πολύ διαφορετικό περιεχόµενο τότε, από αυτό που έχει σήµερα. Ο εθνικισµός προέκυψε µέσα από το κίνηµα του Ροµαντισµού µε αρχικό στόχο την ανεξαρτησία ενάντια στη µοναρχία. Το έθνος είχε την έννοια των κοινών χαρακτηριστικών όπως η γλώσσα, η θρησκεία, οι µύθοι, και οι παραδόσεις. Δεν είχε ακόµα εισαχθεί η διεστραµµένη ιδέα της ανωτερότητας ενός έθνους σε σχέση µε ένα άλλο. Με αυτό τον τρόπο, η Ευρώπη τον 18ο αιώνα ξεκινά µία σειρά εξεγέρσεων και επαναστάσεων, µε αφετηρία την Γαλλική Επανάσταση, κατά των µοναρχικών πολιτευµάτων, της συχνά «άδικης», για τις κατώτερες τάξεις, οικονοµικής πολιτικής και της κοινωνικής ανισότητας.
Σκοπός του κειµένου αυτού είναι να εξετάσει σύντοµα και περιεκτικά, τον ιστορικό ρόλο που διαδραµάτισαν τα εργατικά στρώµατα στην Ευρώπη, ξεκινώντας από την Γαλλική Επανάσταση έως το τέλος περίπου του 19ου αιώνα κατά την διάλυση της Α’ Διεθνούς. Κρίνεται σκόπιµο να διευκρινιστεί ότι ο όρος «εργάτης» χρησιµοποιήθηκε κυρίως την εποχή της εκβιοµηχάνισης, ωστόσο στα εργατικά στρώµατα, πριν την επίσηµη οργάνωσή τους, µπορεί να θεωρηθεί ότι ανήκουν οι αγρότες και οι εργάτες των πόλεων. Ως εκ τούτου, ξεκινώντας από την Γαλλική Επανάσταση (1789) θα εξεταστεί και ο ρόλος και η συµµετοχή των αγροτών και εργατών των πόλεων στην έκβαση της. Στην συνέχεια, θα γίνει αναφορά σε εργατικά κινήµατα και τον τρόπο δράσης τους, ώστε να καταλήξουµε στις επαναστάσεις του 1830. Με χρονολογική συνέχεια θα αποτυπωθεί ο µεταδοτικός επαναστατικός πυρετός στην ευρωπαϊκή ήπειρο έως και το 1848 και η ανάδυση των εργατικών συνδικάτων. Θα ακολουθήσει ανάλυση των πολιτικών ιδεολογιών που αναπτύχθηκαν τον 19ο αιώνα και οδήγησαν στην ίδρυση της Διεθνούς και πώς προκλήθηκε η διάλυση της.
Ο όρος “τάξεις”, για να περιγραφούν τα τρία κοινωνικά στρώµατα που έπαιξαν ιστορικό ρόλο κατά την Γαλλική Επανάσταση, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη µέχρι και τα µέσα του 19ου αιώνα, γίνεται καταχρηστικά. Η χρήση της επίσηµης ορολογίας γίνεται για λόγους ευκολίας και συντοµίας.
Τα δύο πρώτα, ο κλήρος και η αριστοκρατία, θύµιζαν περισσότερο κοινωνικές κάστες και πολύ λιγότερο τάξεις. Ενώ, η χρήση του όρου “τρίτη τάξη” στο κείµενο, γίνεται ακόµα πιο καταχρηστικά, µιας και συνήθως ταυτίζεται µε τον συχνά ανακριβή όρο λαός. Το κυρίως συνδετικό στοιχείο που ενώνει όσους ανήκαν στην τρίτη τάξη είναι ότι δεν συµπεριλαµβάνονταν στις δύο πρώτες, όχι λόγω επιλογής αλλά λόγω βίας. Αυτό που πραγµατικά ένωσε, έστω και πρόσκαιρα, όσους συµπεριλαµβάνονταν στην τρίτη τάξη ήταν τα κοινά για αιώνες βιώµατα αποκλεισµού, εκµετάλλευσης, και καταστολής, µε λίγα λόγια τους ένωσε ο κοινός εχθρός: η Μοναρχία και οι θιασώτες της.
Όσες ιδεολογίες και κοινωνικές θεωρίες βασίστηκαν πάνω στην επαναστατική ενότητα της τρίτης τάξης, αργά ή γρήγορα, βρέθηκαν σε αδιέξοδο και εξαφανίστηκαν ή αναγκάστηκαν να επαναδιατυπώσουν τις θέσεις τους.